ขนุน
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Artocarpus heterophyllus Lam.
ชื่อสามัญ : Jack fruit tree
วงศ์ : MORACEAE
ชื่ออื่น
: ขะนู (ชอง-จันทบุรี) ขะเนอ (เขมร) ซีคึย,
ปะหน่อย (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)
นะยวยซะ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี)
นากอ (มลายู-ปัตตานี) เนน
(ชาวบน-นครราชสีมา) มะหนุน (ภาคเหนือ,ภาคใต้) ล้าง,ลาน
(ฉาน-เหนือ) หมักหมี้
(ตะวันออกเฉียงเหนือ) หมากกลาง (ฉาน-แม่ฮ่องสอน)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : : ไม้ต้น ขนาดใหญ่ สูง
15 - 30 เมตร ลำต้นและกิ่งเมื่อมีบาดแผลจะมีน้ำยางสีขาวข้นคล้ายน้ำนมไหล ใบ
เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ แผ่นใบรูปรี ขนาดกว้าง 5-8 เซนติเมตร ยาว 10 - 15
เซนติเมตร ปลายใบทู่ ถึงแหลม โคนใบมน ผิวในด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน
เนื้อใบหนาผิวใบด้านล่างจะสากมือ ดอก เป็นช่อแบบช่อเชิงสดแยกเพศอยู่รวมกัน
ดอกเพศผู้เรียกว่า "ส่า" มักออกตามปลายกิ่ง
ดอกเพศเมียจะออกตามกิ่งใหญ่และตามลำต้นยอดเกสรเพศเมีย เป็นหนามแหลม การออกดอก
จะออกปีละ 2 ครั้ง คือ ช่วงเดือนธันวาคม - มกราคม และเมษายน - พฤษภาคม ส่วนของเนื้อที่รับประทานเจริญมาจากกลีบดอก
ส่วนซังคือกลีบเลี้ยง ผล เป็นผลรวมมีขนาดใหญ่
ส่วนที่ใช้
: ยวง เมล็ด แก่นของขนุน ส่าแห้งของขนุน
ใบ
สรรพคุณ :
ยวงและเมล็ด - รับประทานเป็นอาหาร
แก่นของขนุน - ต้มย้อมผ้าให้สีน้ำตาลแก่
ส่าแห้งของขนุน - ใช้ทำชุดจุดไฟได้
แก่นขนุนหนังหรือขนุนละมุด - มีรสหวานชุ่มขม บำรุงกำลังและโลหิต
ทำให้เลือดเย็น สมาน
ใบขนุนละมุด - เผาให้เป็นถ่านผสมกับน้ำปูนใสหยอดหู แก้ปวดหู
และหูเป็นน้ำหนวก
ไส้ในของขนุนละมุด -
รับประทานแก้ตกเลือดทางทวารเบาของสตรีที่มากไปให้หยุดได้
แก่นและเนื้อไม้ - รับประทานแก้กามโรค
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น